Nieuws

Op een zonnige dag in september verzamelden tientallen professionals, onderzoekers en dakpioniers zich voor het jaarlijkse Rooftop Symposium. Het thema van dit jaar: ‘Het web van leven op hoogte’. Hoe kunnen we daken inzetten voor een groenere, gezondere en meer verbonden samenleving waarin mens, dier en plant samenleven? 

Een zoektocht naar gedeeld verlangen 

De aftrap werd verzorgd door schrijver en componist Merlijn Twaalfhoven, die ons uitnodigde om na te denken over revolutie en verandering. “Wanneer ontstaat nou dat verlangen om het nieuwe te omarmen?” vroeg hij zich af. Hij benadrukte dat het onbekende vaak minder aantrekkelijk voelt dan de vertrouwde comfortzone, maar dat de sleutel ligt in een gezamenlijke zoektocht: “Kunnen we samen op zoek gaan naar dat gedeelde verlangen? Naar het verhaal waar we samen aan bouwen?” Met een gezamenlijke zangoefening ervoer de zaal hoe krachtig het is om letterlijk en figuurlijk samen te stemmen. 

Het web van leven 

Na de introductie door Suze Gehem, oprichter van Rooftop Revolution, nam directeur Jan Henk het woord. Hij verwees naar de inspiratie van ecoloog Matthijs Schouten: “Noem het geen natuur, maar leven. Alles staat in verbinding met elkaar.” De uitdaging is volgens hem groot: uit onderzoek van Rooftop Revolution blijkt dat het huidige tipping point voor grootschalige adoptie van groene daken op 7,6% ligt, terwijl 25% nodig is. “In 2030 willen we daar zijn. En daarvoor hebben we jullie allemaal nodig,” klonk zijn oproep. 

Groen als medicijn 

Daarna deelde universitair hoofddocent Jolanda Maas de resultaten van twintig jaar onderzoek naar de relatie tussen groen en gezondheid. Ze liet overtuigend zien hoe een groene omgeving stress vermindert, beweging stimuleert en zelfs ons immuunsysteem versterkt. “Met 10% extra groen besparen we jaarlijks 65 miljoen euro op zorgkosten en 330 miljoen op arbeidskosten,” stelde ze. Volgens Maas is de boodschap duidelijk: groen is geen luxe, maar noodzaak. 

Natuur het dak op 

De tweede keynote kwam van Marco Roos, onderzoeker stedelijke biodiversiteit bij Naturalis. Zijn pleidooi: echte natuur moet de stad in, en vooral ook het dak op. Hij introduceerde de ‘8 V’s van biodiversiteit’, waaronder Voedsel, Voorplanting, Variatie en Verbinding. Roos waarschuwde voor oppervlakkige invullingen: “Groene gebouwen zijn vaak niet zo groen als men denkt. We moeten af van plantenblindheid en echt inzetten op gebiedseigen soorten.” 

Paneldiscussie: rewilden of strak ontwerp? 

In het panelgesprek met Pim Ketelaars van Heijmans, Jolanda Maas en Marco Roos kwam een belangrijk spanningsveld naar voren: hoe ver durven we te gaan in het ‘rewilden’ van onze daken? Pim benadrukte de culturele drempel: “We leven in een maatschappij waar VT Wonen de norm is. Alles strak en netjes. Rewilden is voor veel bewoners echt een stap te ver.” Jolanda pleitte voor een geleidelijke aanpak: “We moeten eerst het belang van natuur laten zien, voordat mensen echt meegaan.” Roos voegde daar nuchter aan toe: “Je moet niet alles als biodiversiteit verkopen. Eerlijkheid is belangrijk.” 

Break-out sessies 

Tijdens de break-out sessies werd in kleinere groepen gewerkt rond thema’s namelijk de bodemgezondheid, schimmelleven en de dakdromen van studenten, bijenlandschappen, de kosten en baten van multifunctioneel dakgebruik, groen binnen de gezondheidszorg, schooldaken én het realiseren van het groene dak door NEMO. Opvallend was dat verschillende groepen wezen op het belang van dienstbaarheid aan het ecosysteem. Zoals een deelnemer verwoordde: “Het ging een keer niet over mensen. Alle daken werden voor dier en insect ingericht.” 

Innovatiepitches 

Drie ondernemers presenteerden hun innovatieve ideeën: 

• Earth Kweek toonde een circulair dakconcept met kurk, wol en sociale impact via werkplaatsen. 
• Sempergreen introduceerde verticale zonnepanelen in combinatie met groen – lichter, sneller te installeren en efficiënter in energieopbrengst. 
• Blue Beez presenteerde buitenmeubilair dat regenwater opvangt en gebruikt voor koeling en recreatie. 

Hun boodschap was helder: door slim te combineren kunnen daken bijdragen aan klimaatadaptatie, biodiversiteit én sociale meerwaarde. 

Rooftop Awards 

Vast onderdeel van het symposium zijn de Rooftop Awards. Eerder werden hiervoor al de genomineerden bekend gemaakt. In de categorie particulier won Earth Kweek met hun biodivers bloemendak: “De derde keer dat we meedoen, steeds achter het net gevist. Maar gaaf dat ik nu gewonnen heb!” aldus een trotse Marijn van Rossum. In de categorie maatschappelijk ging de award naar het Universitair Medisch Centrum Groningen, waar samen met psychiaters en patiënten een prachtig groen dak is aangelegd. “Super blij met de award!” reageerde het team van Schadenberg Groen die het project inzond. Bij de zakelijke daken won Lloyd Yard in Rotterdam, ingezonden door Zoontjens. “We zijn er verschrikkelijk trots op,” zei Hans Mutsaers van Zoontjens. 

Afsluiting

De dag werd afgesloten met een netwerkborrel op het dakplein. Daarbij werd de ECRN vlag gehesen als symbool voor het doorgeven van het Olympisch vuur van de daken. Na Rotterdam, Den Haag en Amsterdam is volgende week Parijs aan de beurt, tijdens de Paris Rooftop Days.

Het Rooftop Symposium liet opnieuw zien dat daken veel meer zijn dan lege vierkante meters. Ze kunnen plekken zijn van gezondheid, biodiversiteit, energie en verbinding. Of zoals Merlijn het tijdens de opening zo mooi samenvatte: “Een ecosysteem gaat over relaties. En wij hebben onze samenleving gebouwd op transacties. Laten we dat omdraaien.”

Het team van Rooftop Revolution op het dak van NEMO.